De belangrijkste financiële risico’s bij de uitvoering van het financieringsbeleid bij de gemeente Deventer zijn renterisico’s, kredietrisico’s en liquiditeitsrisico’s.
Renterisico’s
De Wet Fido kent een tweetal wettelijke normen te weten de kasgeldlimiet en de renterisiconorm, die beogen om de renterisico’s van lagere overheden binnen de perken te houden en te beheersen. Beide normen worden hierna toegelicht.
Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet geeft de toelaatbare omvang van de netto vlottende schuld aan en dient daarom om het renterisico op de korte termijn te beheersen. Juist voor de korte termijn geldt dat de renterisico’s aanzienlijk kunnen zijn, gezien de mogelijke fluctuaties op de geldmarkt. Onder de vlottende schuld vallen alle financieringen met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar. Het begrotingstotaal 2020 bedraagt
€367 miljoen waarmee de kasgeldlimiet uitkomt op afgerond €31 miljoen. De limiet bedraagt een bij ministeriële regeling vastgesteld percentage (=8,5%) van de begrote gemeentelijke uitgaven. Iedere drie maanden wordt de stand van de netto vlottende schuld van de gemeente getoetst aan de kasgeldlimiet. Bij een te verwachten overschrijding van de kasgeldlimiet dient tot consolidatie van de vlottende schuld te worden overgaan en dienen daardoor langlopende financieringsmiddelen te worden aangetrokken.
Rente risiconorm
De renterisico’s op de langlopende financieringsmiddelen wordt ingekaderd door de rente risiconorm. Jaarlijks mogen de renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering (van aflossingen) niet hoger zijn dan 20% van het lastentotaal van de begroting bij aanvang van het jaar. Het doel van de renterisiconorm is het realiseren van een spreiding van de rente typische looptijden van de leningenportefeuille waardoor een verandering in de rente vertraagd doorwerkt in de rentelasten van de gemeente. De onderstaande tabel geeft het verwachte verloop voor 2020-2023 weer van de renterisiconorm waarbij ter vergelijking de cijfers van 2019 zijn gezet.
(bedragen x €1 miljoen)
Renterisico op vaste schuld | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
1a. Renteherziening op vaste schuld (o/g) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
1b. Renteherziening op vaste schuld (u/g) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
2. Netto renteherziening op vaste schuld (1a-1b) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
3. Betaalde aflossingen | 12,12 | 37,10 | 39,01 | 43,02 | 41,41 |
4. Renterisico op vaste schuld (2+3) | 12,12 | 37,10 | 39,01 | 43,02 | 41,41 |
Renterisiconorm | |||||
5. Grondslag per 1 januari | 331 | 319 | 307 | 293 | 275 |
6. Het bij ministeriële regeling vastgelegde percentage | 20,00% | 20,00% | 20,00% | 20,00% | 20,00% |
7. Renterisiconorm | 66,20 | 63,80 | 61,40 | 58,60 | 55,00 |
Toets renterisiconorm | |||||
8. Renterisiconorm (7) | 66,20 | 63,80 | 61,40 | 58,60 | 55,00 |
9. Renterisico op vaste schuld (4) | 12,12 | 37,10 | 39,01 | 43,02 | 41,41 |
10. Ruimte (+) / Overschrijding (-) (8-9) | 54,08 | 26,70 | 22,39 | 15,58 | 13,59 |
De conclusie is dat de gemeente Deventer ruim binnen de renterisiconorm blijft.
Kredietrisico’s
Uitzettingen kunnen op grond van de Wet Fido en het treasurystatuut slechts plaatsvinden uit hoofde van de uitvoering van een publieke taak. Daarnaast vinden uitzettingen alleen plaats bij Nederlandse overheidsinstellingen en financiële instellingen met een kredietwaardigheid van een A1-rating en/of AA-rating. In het volgende overzicht is de samenstelling van de leningportefeuille u/g weergegeven:
(rente in %; stand en prognose x €1)
Instantie | Rente | Bedrag per | Prognose per | |
01-01-2019 | 01-01-2019 | 01-01-2020 | 31-12-2020 | |
NV Maatschappelijk Vastgoed Deventer | 4% | 17.068.679 | 17.211.280 | 16.733.559 |
Sportbedrijf Deventer NV | 2,12% - 4% | 14.346.159 | 13.684.524 | 13.074.274 |
NV Wonen boven Winkels | geen | 178.206 | 74.076 | 74.076 |
Enexis BV | geen | 907.199 | 0 | 0 |
Vitens | 4% | 371.432 | 247.618 | 123.804 |
Leningen energieaanpak woningen | geen | 200.000 | 200.000 | 200.000 |
SVN Voorstad Oost | 5% | 6.952 | 6.031 | 5.087 |
WDW Escohold BV | 5% | 417.260 | 417.260 | 417.260 |
Go Ahead Eagles | 4% | 4.069.412 | 4.069.412 | 4.069.412 |
Deventer Hockey Vereniging | 5% | 29.266 | 26.202 | 22.984 |
Lening Vereniging van eigenaren | 5% | 800.000 | 600.000 | 400.000 |
Totaal | 38.394.566 | 36.536.403 | 35.046.380 |
Liquiditeitsrisico’s
Onder liquiditeitsrisico’s wordt verstaan de mogelijkheid van de gemeente om op korte termijn aan haar betalingsverplichtingen te voldoen en bijvoorbeeld de crediteuren te betalen. Met andere woorden, staat er voldoende geld op de bank. Interne liquiditeitsrisico’s worden beperkt door de treasuryactiviteiten te baseren op een korte en lange termijn liquiditeitsplanning. Bovendien is een gemeente zeer kredietwaardig en altijd in staat geld uit de kapitaalmarkt te halen.