Begroting 2020 in teken uitvoeren ambities
Deventer staat er goed voor en heeft goud in handen. We hebben moeilijke economische jaren overbrugd en hard gewerkt om voorzieningen overeind te houden. Dat is in belangrijke mate gelukt, waarbij we ook financieel gezond en solide zijn geworden. Daardoor hebben we de komende jaren mogelijkheden om voorzieningen voor onze inwoners en onze economische positie te versterken.
Alleen een sterk Deventer kan écht sociaal en duurzaam zijn en zich blijvend ontwikkelen. We hebben het voorrecht om in één van de oudste en mooiste steden van Nederland te wonen. Een stad die mede zo mooi kan zijn door de onmisbare combinatie met de omliggende dorpen en buitengebied, die Deventer een lommerrijk, groen aanzien geven.
In deze begroting 2020 zijn de beleidsvoornemens en besluiten van de Voorjaarsnota financieel vertaald.
Vanuit het bestuursakkoord en de Voorjaarsnota 2019 onderscheiden we zes strategische thema’s:
- Deventer werkt
- Duurzaam Deventer
- Oog voor elkaar
- Levendig Deventer
- Samenwerken en samen leven
- Financieel gezond
Op deze terreinen liggen grote uitdagingen en kansen. We werken aan het versterken van kwaliteit en van zekerheden voor mensen. Dat doen we samen, het vraagt inzet en verantwoordelijkheid van iedereen, ook in financiële zin. Zoals afgesproken aan het begin van dit college, is gezocht naar financiële middelen om de ambities van de coalitie uit te kunnen voeren.
Meer informatie
Deventer werkt
Deventer werkt: een sterke economie met groeiend arbeidsperspectief
In Deventer maken we werk van werk. We versterken onze economische positie en werkgelegenheid. We bieden niet alleen ruimte voor de vestiging van bedrijven, we zetten actief in op het aantrekken van bedrijven. Dat betekent dat we niet alleen voldoende, betaalbare woningen in stad en dorpen voor onze huidige inwoners nodig hebben, maar ook voor mensen die zich hier willen vestigen. Ook blijven we inzetten op de goede bereikbaarheid van Deventer, met een ideale ligging tussen Randstad, Oost-Nederland en Duitsland. De IJssel en de havenvoorzieningen kunnen bijdragen aan onze gunstige positie en aantrekkelijkheid als vestigingsplaats. We versterken het onderscheidend karakter van Deventer als economisch bolwerk met onze ambities op het gebied van innovatieve duurzaamheid, kenniseconomie en IT. We werken samen met onze partners aan een goede aansluiting tussen beroepsonderwijs en bedrijfsleven.
Op loopafstand van het station is een aantal toonaangevende kennisbedrijven en onderwijsinstellingen gevestigd, zoals Topicus, Witteveen+Bos, Tauw, Saxion en Aventus. Deze partijen hebben met de gemeente en Deventer Economisch Perspectief (DEP) de handen ineengeslagen om te komen tot de ontwikkeling van de Stadscampus. Deze samenwerking vormt een unieke kans om de bedrijven zelf en de Deventer economie te versterken. De Stadscampus is een plek waar innovatie, werkomgeving en kennisontwikkeling op het gebied van technologie/ICT bij elkaar komen. Voor deze ontwikkeling, waarbij het aantrekken en vasthouden van jong talent een belangrijk doel is, maken we €400.000 vrij.
Tenslotte is woningbouw van belang voor een sterk Deventer. Onze koers is gericht op een vitale samenleving. Onze kernwaarde is dat we een sociale gemeente willen zijn; we hebben oog voor elkaar. Mensen die zorg echt nodig hebben, bieden we die. We gaan uit van een ongedeelde samenleving waarin iedereen mee kan doen.
In 2020 ronden we het traject af om te bepalen wat de Deventer ambitie is op het gebied van het realiseren van nieuwe woningen.
We werken aan het verder verstevigen en verzilveren van onze lokale positie in de regionale samenwerking.
Duurzaam Deventer
Duurzaam Deventer: samen op weg naar schone, niet-fossiele energie
Een stad die 1250 jaar oud is, kun je al als duurzaam typeren gezien die lange bestaansduur. Voor nog eens 1250 jaar is veel inzet nodig op het gebied van duurzaamheid, klimaatbeleid en de transitie naar schone, niet-fossiele energie. Er is een lange weg te gaan, maar in Deventer zetten we stappen richting energieneutraliteit en een toekomstbestendige leefomgeving.
Op 28 mei 2019 heeft de Eerste Kamer de Klimaatwet aangenomen. In de wet zijn de klimaatdoelstellingen voor de regering vastgelegd. Het onderliggende klimaatakkoord kent vijf pijlers: gebouwde omgeving, industrie, landbouw en landgebruik, mobiliteit, elektriciteit. Voor de gemeente is met name voor de pijlers gebouwde omgeving en elektriciteit een centrale rol weggelegd.
In het Energieplan is beschreven hoe we als gemeente onze energiedoelstellingen gaan realiseren. De energietransitie bestaat uit twee hoofdopgaven: de warmtetransitie (van aardgas naar niet-fossiele energiebronnen) en de duurzame opwek van elektriciteit.
Het klimaatakkoord bepaalt dat gemeenten een aantal verplichte producten moeten opleveren, waarover de raad besluit:
- Regionale Energie Strategie (met 11 gemeenten in West-Overijssel):
- Startnotitie (juni 2019)
- Voorlopig bod (december 2019)
- Definitief bod (juni 2020)
- Transitievisie Warmte: eind 2021
- Wijkplannen: eind 2022.
Voor de warmtetransitie hebben wij de doelstelling om 10.000 bestaande woningen aardgasvrij te maken voor 2030. Dat doen wij via het project Fossielvrij en Betaalbaar Wonen, waarbij gemeente, woningcorporaties en netbeheerders samen optrekken.
In een deel van Zandweerd wordt samen met bewoners, woningcorporaties, verhuurders, waterschap en netbeheerder een wijkuitvoeringsplan aardgasvrij gemaakt. De sleutel van de warmtevoorziening wordt gevormd door een warmtenet, gekoppeld aan de rioolwaterzuiveringsinstallatie. In 2020 vinden de voorbereidingen van de realisatie van de eerste fase van het warmtenet plaats en wordt de doorontwikkeling naar de bestaande bouw verder uitgewerkt.
De financiering van de energietransitie is een belangrijk vraagstuk. In het project Transform wordt onderzocht hoe de verduurzaming van 40.000 woningen in Deventer, Apeldoorn, Zutphen en Zwolle kan worden gefinancierd.
De duurzame opwek van elektriciteit vindt plaats door een combinatie van zonne- en windenergie. Het Energieplan beschrijft welke energiemix voor Deventer de voorkeur heeft. In 2020 worden stappen gezet om de gewenste energiemix te realiseren.
Mobiliteit is een belangrijk onderdeel van de energietransitie. Fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame energiebronnen. In een programmaplan Duurzame mobiliteit wordt beschreven hoe bewoners en bedrijven worden gestimuleerd om meer gebruik te maken van schone vervoermiddelen. De vier pijlers van het programmaplan ‘duurzame mobiliteit’ zijn:
- infrastructuur: wegennetwerk en voorzieningen
- gedragsverandering: promotie van schone vervoersmiddelen
- samenwerking, vooral met bedrijfsleven
- innovatie en technologie.
In 2020 zal de nieuwe Milieustraat aan de Westfalenstraat openen. Het uitgangspunt is dit te combineren met een kringloopcentrum, waardoor er één plek is waar afvalstromen/ grondstoffenstromen bij elkaar komen. Daarnaast wordt in 2020 gestart met de uitvoering van het nieuwe grondstoffenplan dat nu in voorbereiding is. De locatie van Circulus-Berkel die vrijkomt, kan worden ingevuld met een containerterminal. Dit zorgt ervoor dat er minder vrachtwagenbewegingen zijn.
Aanvullend wordt naar aanleiding van het klimaatakkoord ook gewerkt aan de logistiek in de binnenstad. De bedoeling is te komen tot geen emissie. In 2020 vindt besluitvorming plaats over de fasering hiervan.
Oog voor elkaar
Oog voor elkaar: een vitale samenleving waar iedereen mee kan doen
Wij zorgen voor onze inwoners die ondersteuning nodig hebben. Daartoe gaan we, in samenwerking met zorgaanbieders en andere partners, verder met de transformatie in het sociale domein, waarbij we investeren in preventie, toegang, maatwerk en monitoring. Ons uitgangspunt is het principe van ‘ziek en zorg’ naar ‘gezond en gedrag’. We zetten daarom bijvoorbeeld in op preventie en doen een verkenning naar mogelijkheden om te komen tot meer laagdrempelige, collectieve vormen van Wmo. Ook sport vinden wij belangrijk, zowel voor de sociale binding als voor de gezondheid.
In het sociaal domein was bij het begin van deze collegeperiode al geld vrijgemaakt voor de transformatieopgave. Ook gaat het college in gesprek met partners in de stad om te verkennen welke bijdrage partners kunnen leveren aan preventie (Preventieplan). In de afgelopen jaren zijn er extra middelen toegevoegd aan het budget sociaal domein. Nu zien we dat de Deventer aanpak die zich kenmerkt door investeringen in preventie, zijn vruchten afwerpt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit onze succesvolle aanpak van de jeugdhulp. Deventer heeft hierin met haar partners een bijzondere prestatie geleverd, want landelijk gezien kampen veel gemeenten met grote tekorten.
De economie trekt aan en dat biedt perspectief voor mensen om werk te vinden. Werk is belangrijk om volwaardig mee te doen aan de samenleving en maakt mensen gelukkiger. We zijn met uw raad in gesprek om ons beleid in het kader van de Participatiewet te herijken. Maar we zijn er nog niet en daarom zetten we sterk in op de transformatie in het sociale domein. Bij de heroverwegingen zijn voorstellen die ingrijpen op de preventieve kant van het sociaal domein daarom bewust buiten beschouwing gebleven of afgevallen.
Het college heeft met uw raad gesproken over de gezamenlijke ambitie om te komen tot vervangende nieuwbouw voor het Vmbo in Deventer en de sporthal Keizerslanden. Het beschikbare budget is ontoereikend om de nieuwbouw nu te starten. Het college doet de komende periode een verkenning naar de vraag, wanneer en op welke manier de nieuwbouw mogelijk kan worden gemaakt. Voorafgaand aan de begrotingsbehandeling bent u middels een raadsmededeling geïnformeerd over de laatste stand van zaken. De raad wordt voorgesteld de Marke-zuid en sporthal Keizerslanden aan te merken als een groot project. Bij de Voorjaarsnota 2020 zal het college een dekkingsvoorstel voorleggen aan de raad en bij de 3e kwartaalrapportage 2019 zal een aanvraag voor een voorbereidingskrediet worden gedaan.
Levendig Deventer
Levendig Deventer: een rijke en verrijkende cultuur
Deventer straalt geschiedenis en ademt cultuur. Wij vinden kunst en cultuur belangrijk, niet alleen ter verrijking van ons leven, maar ook ter vergroting van onze betrokkenheid bij de samenleving. Een sterk Deventer kan niet zonder een verrijkende programmering, die ons helpt ontspannen, vermaken, verbazen en nadenken.
De raad heeft onlangs de Cultuurvisie Boeien en Bloeien vastgesteld. Deventer ondersteunt de volle breedte van het culturele speelveld en wil ruimte creëren voor het stimuleren van vernieuwende initiatieven. Daarbij is voorgesteld om het budget voor de cultuurbegroting gelijk te houden. Wel worden er extra middelen vrijgemaakt voor de twee organisaties die voortkomen uit de VVV: de evenementenorganisatie en de marketingorganisatie.
Samenwerken en samen leven
Samenwerken en samen leven: meer verbinding en veiligheid
Wij zoeken meer verbinding met de samenleving. Participatie en actief burgerschap zijn onze uitgangspunten. Wij betrekken de inwoners zo goed mogelijk bij het opstellen van beleid en het uitvoeren van plannen. In de communicatie gebruiken we alle media en sluiten we aan op bestaande kanalen in de verschillende wijken en dorpen. Afgelopen jaren zijn de criminaliteitscijfers gedaald en de gevoelens van veiligheid toegenomen. Wij willen deze lijn vasthouden.
Het college geeft ook invulling aan de ambitie om lokale initiatieven te ondersteunen. We maken geld vrij om de vele ruimtelijke initiatieven uit de samenleving die vragen om ondersteuning te begeleiden. We vinden het hierbij niet passen om alle kosten die wij als gemeente maken in een beginstadium volledig door te belasten aan de initiatiefnemers. Dit sluit ook aan op de omgevingswet en onze omgevingsvisie die ter besluitvorming aan de raad wordt voorgelegd. We willen meer uitgaan van initiatieven vanuit de samenleving en goede ruimtelijke initiatieven willen we omarmen en faciliteren.
Nadrukkelijk zoeken we hierbij ook de samenwerking met de provincie. In 2020 willen we een vierde stadsarrangement afsluiten, waarbij er ook oog is voor de ontwikkeling van de randen van de binnenstad.
Financieel gezond
Financieel gezond: een structureel sluitende begroting
Wij staan voor de belangrijke taken die we willen uitvoeren. Dat vraagt om een solide financieel beleid met een structureel sluitende (meerjaren)begroting, waarmee risico’s kunnen worden opgevangen. Onze uitgaven worden aangepast aan de inkomsten van het Rijk. In het coalitieakkoord is afgesproken dat er geen andere lastenverzwaringen komen dan de trendmatige verhogingen.
Naast de strategische thema’s zijn strategische ambities benoemd waarop wij inzetten. Wij benutten onze strategische samenwerkingsverbanden om meer uitvoeringskracht en co-financiering hiervoor te organiseren. Dit zijn:
- Van Poort naar Port: Toekomstbestendige werklocaties
- Fossielvrij en betaalbaar wonen
- Stadscampus